İştahsızlığın ana nedeninin “psikolojik" olduğunu belirten Muratbey Beslenme Danışmanı Prof. Dr. Muazzez Garipağaoğlu, “Okul öncesi dönemde kendisini ifade edemeyen çocuk isteksizlik, kızgınlık, üzüntü, endişe gibi duygulanımlarını iştahsızlıkla gösterebilir. Annesi işe başlamış, babası eve geç geliyor, dedesini kaybetmiş, köpeğini kaybetmiş olabilir. Kendine göre basit bir nedeni de olabilir. İşte tüm bu nedenleri çocuk yemeğe karşı isteksizlik, diğer bir deyişle iştahsızlık olarak yansıtır. Yemeği anne ve babasına karşı bir silah olarak kullanır. İştahsız çocuk yemek sırasında farklı davranışlarda bulunur. Seçici davranır, taneli besinleri reddeder, yemekleri püre haline getirilmiş olarak tercih eder, kusar, başkası tarafından çoğunlukla da ekran-çizgi film karşısında oyalanarak yedirilir, başını çevirir, yiyecekleri saatlerce ağzında tutar. Bu durum sadece anneyi değil, babayı hatta bütün aileyi etkileyen bir sorundur” dedi ve iştahsız veya yemek seçen çocuklar için çare arayan anne-babalara tavsiyelerde bulundu:
Çocuğun yaşına uygun beslenmeye dikkat edilmeli
Büyüme-gelişme ve sağlığın korunması açısından çocuğun yaşına uygun beslenmesine özen gösterilir. Anneye çocuğun yemesi gereken besinler konusunda detaylı bir danışmanlık verilir. Örneğin 4 yaşında bir çocuğun günde 4 dilim ekmek, 2 köfte kadar et, 2 su bardağı kadar süt-yoğurt, 1 ya da 2 orta boy meyve ve bir porsiyon da sebze yemesi gerekir. Diyelim ki çocuk süt içmiyor. O zaman çocuğun sütünü dondurma olarak yiyebileceği, ekmeğini pilav, makarna, patates, börek vb şeklinde yiyebileceği belirtilir. Yemek saatleri yaklaştıkça anneler ve çocuklar arasında bir gerginlik başlar. Gerginliğin dozu artabilir, yemek sırasında savaşlar çıkabilir. Annenin çocukla inatlaşmaması, beslenme konusunda sabırlı ve toleranslı olması önerilir.
Anne baba çocuğa rol model olmalı
Çocuğa yemeyi sevdirmek için masaya tüm ailenin birlikte oturduğu, hoş sohbetli bir ortamın önemli . Yeme davranışı konusunda anne ve babaların çocuğa olumlu örnek olmaları, yemek sırasında gerekirse çorbayı höpürdeterek içmeleri, vücut dilini de kullanarak “hımmmm nefis, çok güzel” şeklinde yemeğin reklamını yapmaları, özendirmeleri çocukta yemeğe karşı ilgi uyandırır. Servis sırasında çocuğun sevdiği karakterleri simgeleyen tabakların, masa örtülerinin, bardakların bulunması ya da araba seviyorsa araba, takım tutuyorsa takımını sembolize eden bir objenin masada bulunması da çocukta yemeğe karşı ilgi uyandırır. Masa ve tabakların düzenlemesi, gerçekten çocuklar için önemli olabiliyor. Çocuklara eğlenceli tabaklar, neşeli sunumlar hazırlamak gerekir
Çocuğu kazanmak için küçük değişiklikler küçük renkler katılmalı
Çocuğa yemesi gereken besinleri kolay yiyebileceği, seveceği şekilde hazırlamak ve sunmak gerekir. Çocuklar biftek ya da parça et yerine köfteyi tercih ederler. Her türlü köfteyi severek yerler. Çünkü parça eti çiğnemekten hoşlanmazlar. Köfte etten yapıldığı için beslenme açısından bir sorun yoktur. Dokunarak, parmaklarını kullanarak yemek isterler. Fırınlanmış patates dilimlerini, salatalık dilimlerini kolay ve severek yerler. Rendelenmiş havuca ilgi duymazken; dilimlenmiş bir havucu alıp kıtır kıtır tavşan gibi yiyebilirler. Annelerin bu tür uygulamalara dikkat etmeleri önemlidir. Çocukların kendi yemesine, kaşığını çatalını kullanmasına izin verilmelidir. Ekmeği zor yiyen çocuk simit ya da tostu seviyor olabilir. Beyaz peyniri sevmeyen çocuk, şekil şekil peynir Misto, Burgu ya da Topi peyniri seviyor olabilir. Peyniri börek içinde ya da pizzanın üzerinde yiyebilir, küçük mini pizzalar yapılabilir.
İştahsız çocuklar için yemekler zenginleştirilebilir
Çocuğun kolay yiyebileceği besinleri hazırlamak ve çocuğun damak tadını keşfetmek, porsiyonları çocuğun ölçüsüne göre hazırlamak önemlidir. İştahsız çocuklarda yemekler zenginleştirilebilir. Örneğin yayla çorbasının ana malzemeleri pirinç, yoğurt ve yumurtadır. Çorbanın içine birkaç adet, nohut, 2-3 adet küçük yuvarlak köfte ve yarım havuç rendelendiğinde, çocuk yediği yayla çorbası ile birçok besini birlikte almış olur. Çocuğun önüne birkaç çeşit yemek koymak yerine, bu şekilde zenginleştirilerek hazırlanmış, besleyici porsiyonlar konabilir.
İştahsızlık herşeye rağmen sürüyorsa ne yapılmalı?
Öncelikle bir doktora gidilerek iştahsız çocuğun genel durumunun klinik olarak değerlendirilmesi gerekir. Çocuğun büyüme ve gelişmesinde bir aksama var mı? Herhangi bir sağlık sorunu var mı? Örneğin demir eksikliği anemisi, vitamin yetersizliği var mı? Değerlendirilir. Klinik değerlendirmede olası bir sorun varsa, tedavi edilir. Bundan sonra çocuğun beslenmesine yönelik düzenlemeler yapılır.
Çocuk akranlarıyla birlikteyken doğruyu fark eder
Anaokulları iştahsız ya da seçici çocukların sorununu çözme açısından önemli. Çocuk anaokuluna gittiğinde küçük bir masanın çevresinde akranlarıyla oturur, onları gözleyerek, taklit ederek birkaç gün ya da birkaç hafta içinde olumlu yeme davranışını geliştirir.
Yorumlar